Με τη συμμετοχή διακεκριμένων ηγετικών στελεχών της πολιτείας, των Συλλόγων & Ενώσεων Ασθενών, της φαρμακευτικής βιομηχανίας, και ειδικών σε θέματα κλινικών κλινικής έρευνας πραγματοποιήθηκε στις 2 Απριλίου 2024 στο Ε.Κ.Ε.Φ.Ε. Δημόκριτος στην Αθήνα, η ημερίδα “Οι ενεργητικά συμμέτοχοι ασθενείς στις κλινικές μελέτες αποτελούν το κλειδί για την προσδοκώμενη ανάπτυξη της καινοτόμου βιοφαρμακευτικής έρευνας στην Ελλάδα’’, που διοργανώθηκε από το HBio (Hellenic Biocluster). Η ημερίδα είχε ως κεντρικό άξονα την ανάδειξη του ρόλου του ασθενούς στην κλινική ερευνητική καινοτομία, και ταυτόχρονα την επένδυση στην Έρευνα και την Ανάπτυξη, καθώς μπορεί να συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας ζωής και να δώσει ώθηση τόσο στη Δημόσια Υγεία όσο και στην Εθνική Οικονομία.
Το πρώτο keynote session “Καλές Πρακτικές Ενεργοποίησης Ασθενών και Ενεργητικής Συμμετοχής στις Κλινικές Μελέτες’’ ξεκίνησε με το χαιρετισμό της Προέδρου του HBio, Δρ. Ι. Κούκλη, η οποία εστίασε στην ασθενοκεντρική προσέγγιση της κλινικής έρευνας. Η Πρόεδρος τόνισε τη σημασία της προώθησης της ενεργού συμμετοχής των ασθενών σε όλα τα στάδια της έρευνας, και ανέδειξε την πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες, την επιμελή νοσοκομειακή φροντίδα, και τη μακροχρόνια παρακολούθησή τους ως οφέλη από τη συμμετοχή σε κλινικές δοκιμές. Τη σκυτάλη πήραν εκπρόσωποι συλλόγων ασθενών, η κα Β. Βακουφτσή, (Ένωση Ασθενών, Σύλλογος Ατόμων με Νόσο Chron & Ελκώδη Κολίτιδα), η κα Π. Μιχαλοπούλου (Άλμα Ζωής), η κα Κ. Κουτσογιάννη (Ένωση Ασθενών) και η κα Μ. Κουκουγιάννη (Ένωση Σπανίων Παθήσεων, ΑΜΚΕ Καρκινάκι) που παρουσίασαν τη συμβολή των συλλόγων στο σχεδιασμό μελετών βασισμένων στις πραγματικές ανάγκες των ασθενών, και στην πρόσβαση σε νέες θεραπείες πριν γίνουν ευρέως διαθέσιμες. Ο καθηγητής Αιματολογίας Πανεπιστημίου Πατρών, κος Α. Σπυριδωνίδης επεσήμανε πως το πλαίσιο διεξαγωγής κλινικών μελετών πρέπει να είναι ασφαλές προς τους ασθενείς, αυστηρό, επιστημονικό, αλλά όχι γραφειοκρατικό.
H “Ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των Εμπλεκομένων Φορέων’’ συζητήθηκε στο δεύτερο keynote session, με συντονίστρια την κα Τ. Ανταχοπούλου, διευθύντρια Ιατρικών Υποθέσεων της Abbvie. Ως εκπρόσωπος του Ε.Ο.Φ., ο κος Λ. Κληρονόμος, παρουσίασε το υποχρεωτικό ρυθμιστικό πλαίσιο για τη διεξαγωγή των κλινικών μελετών, υπό το πρίσμα του Ευρωπαϊκού Δικτύου αξιολόγησης της ασφάλειάς τους. Τη συμβολή των κλινικών μελετών για το Εθνικό Σύστημα Υγείας τόνισε ο καθηγητής Αιματολογίας του Ε.Κ.Π.Α., κος Ε. Τέρπος, καθώς εξοικονομεί πόρους, μειώνοντας τη δημόσια φαρμακευτική δαπάνη. Η θεμελίωση της εμπιστοσύνης στις κλινικές μελέτες πλαισιώθηκε μέσα την Ευρωπαϊκή Φαρμακευτική Νομοθεσία για την Ελλάδα, που παρουσίασε η Δρ. Β. Μολλάκη.
Η κα Κ. Παπαθωμά συντόνισε το τρίτο session “Ενέργειες και Δράσεις με Άμεσο Αντίκτυπο (Quick Wins)’’, όπου η Γ. Γ. Υπηρεσιών Υγείας, κα Λ. Βιλδιρίδη, μάς ενημέρωσε για τις Ομάδες Εργασίας της Κυβέρνησης για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Ελλάδος στο χώρο των κλινικών μελετών. Στη συνέχεια, ο καθηγητής Εντατικής Θεραπείας και Πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Δεοντολογίας κος Σ. Ορφανός, ανέδειξε την αναγκαιότητα της εμπιστοσύνης στο προσωπικό των μονάδων υγείας, ενώ παράλληλα, ο Ερευνητής Α’ ΙΤΕ, κος Κ. Στρατάκης παρουσίασε το Ελληνικό Δίκτυο Μοριακής Ογκολογίας (ΕΔΙΜΟ), ως κόμβο ανάπτυξης νέων τεχνικών για την εξατομικευμένη πρόληψη και περίθαλψη των ογκολογικών ασθενών. Η κα Ε. Κοράκη, Πρόεδρος της HACRO και CEO της Coronis Research, εστίασε στις ανάγκες των ασθενών ως βασικό πυλώνα στρατηγικού σχεδιασμού των κλινικών μελετών. Οι κοι Ν. Δέδες (Θετική Φωνή) και Δ. Αθανασίου (Ένωση Σπανίων Ασθενών) μάς ενημέρωσαν για τις επιτυχίες των συλλόγων που εκπροσωπούν, όπως την ίδρυση πάνω από 20 Πιστοποιημένων Κέντρων Φροντίδας για τη νόσο Duchenne.
Συμπερασματικά, όλοι οι ομιλητές συμφώνησαν στην ανάγκη αξιοποίησης των ευκαιριών ενημέρωσης των ασθενών για τις υπό διεξαγωγή κλινικές μελέτες, που δίνονται από την ισχύουσα αλλά και τη νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία. Τέλος διαπιστώθηκε ότι η ενεργοποίηση των ασθενών μπορεί να διασφαλιστεί με την ενίσχυση του ρόλου τους σε όλα τα στάδια διεξαγωγής των μελετών και τη συμμετοχή τους στη λήψη αποφάσεων που τους αφορούν.